Κάθε χρόνο, στις 30 Ιανουαρίου η Χριστιανική Εκκλησία τιμά από κοινού τους τρεις Μεγάλους Πατέρες και Οικουμενικούς Δασκάλους, τον Μέγα Βασίλειο, τον Γρηγόριο τον Θεολόγο και τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο. Στην Ελλάδα τιμώνται ως προστάτες της εκπαίδευσης και των γραμμάτων.
ΟΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Ο λόγος των 3 Ιεραρχών, του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου Θεολόγου και του Ιωάννου Χρυσοστόμου, τη μνήμη των οποίων σήμερα εορτάζουμε, είναι λόγος ζωντανός που έχει πάντα, στα πλαίσια της παράδοσης, επικαιρότητα και προσφορά στον άνθρωπο. Αποτελεί επομένως «ανοικτό έργο», χρήσιμο σε κάθε εποχή, αφού ο τρόπος σκέψης τους είναι οδοδείκτης ερμηνείας της πραγματικότητας. Για το σύγχρονο άνθρωπο ειδικά είναι λόγος παρακαταθήκης, αφού στην εποχή τους, την Ύστερη Αρχαιότητα στιγμές της οποίας παρουσιάζονται στα έργα τους, συνέβαιναν αλλαγές που ακόμη και σήμερα επηρεάζουν την καθημερινότητα του ανθρώπου .
Ο εορτασμός τους σηματοδοτείται από δύο σταθμούς των γραμμάτων.
Ο πρώτος είναι η καθιέρωση της κοινής μνήμης τους από τον Μητροπολίτη Ιωάννη Μαυρόποδα τον 11 ο αι. που ανέδειξε τη σχέση των «τριών μεγίστων φωστήρων» με την παιδεία, και ο δεύτερος είναι η ακαδημαϊκή χρονιά 1843/44, που η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αθηνών ανέδειξε την 30η Ιανουαρίου ως εορτή των ελληνικών γραμμάτων, αναγνωρίζοντας την άμεση σχέση των Τριών Ιεραρχών με την αγωγή.
Κάτω από αυτή την προοπτική οι σκέψεις τους για την παιδεία μας, της οποίας είναι προστάτες, μπορούν να αποτελέσουν έναν βασικό εκπαιδευτικό πυλώνα που αξίζει να μελετηθεί και να προσεχτεί ιδιαίτερα. Άλλωστε ο Βασίλειος, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Ιωάννης είχαν άμεση σχέση με το μορφωτικό γίγνεσθαι.
Έτσι, μέσα στο έργο τους υπάρχουν παιδαγωγικές απόψεις για τη μάθηση των παιδιών, την σχέση δάσκαλου-μαθητή, τον τρόπο διδασκαλίας των μαθημάτων που εντυπωσιάζουν με τη στιβαρότητά τους. Διαβάζοντας κάποιος το έργο τους εκπλήσσεται από το πλήθος και τη βαθύτητα των σχετικών με τα παιδαγωγικά θέματα αναφορών και παρατηρήσεών τους. Γιορτάζοντας λοιπόν τη μνήμη τους είναι ευκαιρία να αναδειχτούν θέσεις τους που αφορούν την αγωγή των παιδιών, και θα βοηθήσουν να γίνει κατανοητή η μεγάλη τους αγάπη γι? αυτή.
Η σημερινή ομιλία θα επικεντρωθεί στο έργο του Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου «Περί κενοδοξίας και ανατροφής τέκνων» στο οποίο ο Επίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως καταγράφει τις σκέψεις του για τη διαπαιδαγώγηση των νέων και την προσφορά των διδακτικών αγαθών. Πρόκειται για ένα σημαντικό κείμενο που αναδεικνύει χρήσιμους παιδαγωγικούς προβληματισμούς.
Παράγοντες της αγωγής λοιπόν, σύμφωνα με το έργο, θεωρούνται οι γονείς και οι δάσκαλοι. Για τους πρώτους είναι χαρακτηριστικές οι σκέψεις του Χρυσοστόμου: « Δεν σταματώ να σας παρακαλώ, να σας ικετεύω και να επιμένω στις παρακλήσεις μου, για να δίνετε πρώτα απ? όλα σωστή αγωγή στα παιδιά σας. Αν πραγματικά αγαπάς το παιδί σου, δείξε την αγάπη σου με αυτό», « (Ο γονέας οφείλει να φροντίζει) ώστε η μόρφωση να αρχίζει από τη μικρή ηλικία, για να μη μπορεί τίποτα να την εξαλείψει», « Οι γονείς είναι όπως οι καλλιτέχνες, κατασκευαστές αγαλμάτων που επεξεργάζονται με μεγάλη προσοχή τα θαυμαστά έργα τους.
Έτσι και εσείς να έχετε όλη τη φροντίδα στα παιδιά σας», «Να μη χτυπάς ? το παιδί σου, αλλά να το διδάσκεις να διακατέχεται από επιείκεια και φιλανθρωπία, να μη συμπεριφέρεται άσχημα στους ανθρώπους και να μη χρησιμοποιεί την κατάκριση ως μέσον μείωσης του συνανθρώπου».
https://drive.google.com/file/d/1jZyl_aW_Ov7pSqu7N47m_C23ldSoADBb/vie