Στο πλαίσιο της δραστηριότητας «Υγιεινή διατροφή», προβήκαμε στην επίσκεψη ενός παρασκευαστηρίου άρτου στη γειτονιά του σχολείου μας. Σκοπός μας ήταν η διερεύνηση του υδατάνθρακα που αποτελεί βασικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής.
Η παραπάνω δραστηριότητα υποστηρίχτηκε από τους εκπαιδευτικούς Χατζηπροκοπίου Στρατή, Μπουκουβάλα Φωτεινή και Παταβάλη Μαρίζα.
Η γνωριμία με τα άλευρα, τις ποιότητες και τον τρόπο παρασκευής των εδεσμάτων με βάση το αλεύρι μας βοήθησε να καταλάβουμε τη σημαντικότητα της καθημερινής χρήσης του υδατάνθρακα στην κουζίνα μας αλλά και τη σπουδαιότητα του κατάλληλου τρόπου διατροφής στην υγεία μας.
Επίσης, η επίσκεψη αυτή αποτέλεσε έναυσμα στη γαστρονομική μας έμπνευση με σκοπό τη βελτίωση στις μαγειρικές μας δεξιότητες και την ανανέωση στις γευστικές μας γνώσεις. Ταυτόχρονα μας διασκέδασε ως εμπειρία, καθώς αλληλεπιδράσαμε στην προσπάθεια αυτή με τους φίλους μας.
Έτσι μάθαμε πως:
Αλέθοντας έναν καρπό, παράγουμε αλεύρι. Αλεύρι μπορεί να παραχθεί από όλους σχεδόν τους καρπούς, αλλά συνήθως το αλεύρι είναι από δημητριακά.Τα είδη αλεύρων, καταλληλότητα και διαφορές στα άλευρα (είδη αλεύρων) για την παρασκευή προϊόντων.
Ενημερωθήκαμε πως:
–Το άσπρο αλεύρι χαρακτηρίζεται περισσότερο για τη διόγκωσή του (το φούσκωμα). Έτσι, για την παρασκευή του παντεσπανιού μιας τούρτας, προτιμούμε άσπρο αλεύρι, η υφή του οποίου είναι σαν πούδρα.
-Το αλεύρι ολικής αλέσεως.
Όταν λέμε ολικής αλέσεως δεν εννοούμε ένα σπόρο, αλλά την επεξεργασία του. Η μέθοδος παρασκευής τροφής ολικής αλέσεως σημαίνει ότι ο καρπός του φυτού (συνήθως δημητριακό) αλέθεται ολόκληρος, χωρίς την απομάκρυνση του φλοιού, που αποκαλείται και πίτουρο. Αντίθετα, τα προϊόντα που δεν είναι ολικής αλέσεως παρασκευάζονται από αλεύρι έχει προέλθει από καρπό που έχει απογυμνωθεί από τον φλοιό του.
–Το αλεύρι χωρίς γλουτένη, που είναι κατάλληλο για άτομα με κοιλιοκάκη, παρασκευάζεται μόνο σε μεγάλα ειδικά εργαστήρια λόγω της ευαισθησίας του. Τα παρασκευάσματά του πωλούνται συσκευασμένα. Η παραμικρή επαφή με άλλα άλευρα, παρασκευάσματα ή ακόμη και σκεύη, μετατρέπει το αλεύρι χωρίς γλουτένη σε αλεύρι με γλουτένη!
(Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται σε σιτάρι, κριθάρι και σίκαλη. Σε μερικούς ανθρώπους, η γλουτένη ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό τους σύστημα ώστε να επιτεθεί στο λεπτό έντερο. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται κοιλιοκάκη. Εάν έχετε κοιλιοκάκη ίσως είστε ευαίσθητοι στη γλουτένη και πρέπει να αποφύγετε τρόφιμα που την περιέχουν – π.χ. Η σκόνη χαρουπιών είναι χωρίς γλουτένη).
–Το αλεύρι ζέας προέρχεται από το δίκοκκο σιτάρι. Έχει γλουτένη αλλά είναι σε μικρό ποσοστό (δείκτης 48,9%) συγκριτικά με τα υπόλοιπα αλεύρια, μεγαλύτερες ποσότητες λυσίνης (βασικού αμινοξέος, συστατικού πρωτεϊνών) και μεγαλύτερες ποσότητες του ιχνοστοιχείου μαγνήσιο. (Η λέξη ζέα ή ζεια ή ζειά είναι αρχαία και αφορά κάποιο από τα αρχαιότερα δημητριακά, που καλλιεργούσαν στην αρχαία Ελλάδα).
–Το κίτρινο αλεύρι χαρακτηρίζεται κυρίως από την τραγανότητα του φύλλου και λιγότερο για τη διόγκωση (φούσκωμα)
–Το αλεύρι που φουσκώνει μόνο του, περιέχει στη σύστασή του έξτρα διογκωτικά συστατικά, όπως Bakingpowder.
Σε ερώτηση των μαθητών αν το άσπρο αλεύρι εμπεριέχει διογκωτικές ουσίες, η απάντηση ήταν: «Αν αγοραστεί από το φούρνο, όχι. Ωστόσο για την παρασκευή γλυκών, θα πρέπει να προστεθούν».
–Το αλεύρι από χαρούπι (χαρουπάλευρο). (Η σκόνη χαρουπιού δεν περιέχει νάτριο. Είναι μια εξαιρετική επιλογή για άτομα που ακολουθούν δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο. Πάρα πολύ νάτριο στη διατροφή σας μπορεί να αυξήσει τον κινδύνους όπως: υψηλή πίεση του αίματος, έμφραγμα, εγκεφαλικό, οστεοπόρωση, νεφρικά προβλήματα).
