Το 1ο Γυμνάσιο Βόλου ιδρύθηκε αμέσως μετά την ενσωμάτωση της Θεσσαλίας στο ελληνικό κράτος και παρέμενε το μοναδικό Γυμνάσιο της πόλης έως το 1921. Σύμφωνα με την έκθεση του επιθεωρητή του Υπουργείου Παιδείας της εποχής, το 1882 λειτουργούσαν στο Βόλο ένα δημοτικό σχολείο αρρένων με κρατικά έξοδα, ένα δημοτικό σχολείο αρρένων και ένα θηλέων με έξοδα του δήμου, ένα σχολείο της οθωμανικής κοινότητας και ένα νηπιαγωγείο.
Την ίδια εποχή, ιδρύονται τα πρώτα ιδιωτικά σχολεία που απευθύνονταν στους γόνους των ανερχόμενων αστικών οικογενειών. Τα σημαντικότερα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια ήταν του Νικολάου Νικολαϊδη, που λειτούργησε στο διάστημα 1886-1907, και του Τρύφωνα Κοντογεωργίου, που συνέχισε τη λειτουργία του προηγούμενου εκπαιδευτηρίου με την επωνυμία “Εκπαιδευτήρια Κοντογεωργίου” για το διάστημα 1907-1931. Το 1904 λειτούργησε στο Βόλο η Γαλλική Σχολή Καλογραιών ο “Άγιος Ιωσήφ”, η πορεία του οποίου ήταν συνυφασμένη με την ιστορία της Καθολικής Κοινότητας του Βόλου. Απευθυνόταν στα κορίτσια των ανώτερων στρωμάτων της πόλης και λειτουργούσε σύμφωνα με τα γαλλικά πρότυπα.
Νίτσα Κολιού, “Ενθύμιον Εκπαιδεύσεως Θηλέων“, Θεσσαλικές Εκδόσεις, Βόλος 1997.
Σήμερα το σχολικό συγκρότημα του Γυμνασίου – Λυκείου έχει περίπου 500 μαθητές και στεγάζεται σε κτίρια που κτίστηκαν το 1955, αμέσως μετά τους σεισμούς, με έρανο των Κυπρίων αδελφών μας, γι’αυτό και ονομάζεται “Παγκύπριο”.
Το Λύκειο, που συμμετέχει ενεργά στα εκπαιδευτικά και πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής, διαθέτει μια πλούσια βιβλιοθήκη με πολλά παλαίτυπα βιβλία του 18ου και 19ου αιώνα καθώς και μια σειρά χειρόγραφα του μεγάλου δάσκαλου του Γένους Θεόφιλου Καϊρη.
Διαθέτει ακόμη ένα μοναδικό στο είδος του εκπαιδευτικό μουσείο με εκατοντάδες εκθέματα που παρουσιάζουν με εποπτικό και διδακτικό τρόπο την εκπαιδευτική και όχι μόνον ιστορία του τόπου μας.
Έχει οργανώσει ένα καλά εξοπλισμένο εργαστήριο, ένα άρτιο κέντρο μηχανοργάνωσης καθώς και τρία τηλεσκόπια για ημερήσιες και νυκτερινές αστρονομικές παρατηρήσεις.
Στις δραστηριότητες του Λυκείου εντάσσεται και η έκδοση αρκετών βιβλίων με στόχο την προώθηση της εκπαιδευτικής ιστορίας του τόπου μας καθώς και η έκδοση τριών επιστημονικών μελετών που αφορούν στο συγγραφικό έργο στην Αστρονομία, των δασκάλων του Γένους Θεόφιλου Καϊρη και Βενιαμίν Λέσβιου.
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
1882 Ιδρύεται το μοναδικό στη Μαγνησία 4/τάξιο Γυμνάσιο Βόλου μαζί με τα Γυμνάσια Λαρίσης και Τρικάλων, αμέσως μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας από τον τουρκικό ζυγό, με Β.Δ. της 15/3/1882 που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 28/24.4.1882
1897 Λόγω της τουρκικής εισβολής στο Βόλο αναστέλλεται η κανονική λειτουργία του.
1900 Με την αποχώρηση των Τούρκων, αρχίζει και πάλι η κανονική λειτουργία του 4/ταξίου Γυμνασίου, που στεγάζεται σε κατάλληλα διαμορφωμένο οίκημα στη διασταύρωση των οδών Γαλλίας και Αθανασίου Διάκου.
1905 Στεγάζεται σεο διδακτήριο μεταξύ των οδών Γαζή – Δον Δαλεζίου – Κανσταντά – Κενταύρων (Σπ. Σπυρίδη), μέχρι τους σεισμούς του 1955.
1921 Λειτουργεί ως αμιγές 4/τάξιο Γυμνάσιο Αρρένων Βόλου, αφού παράλληλα ιδρύεται για τις μαθήτριες το επίσης 4/τάξιο Γυμνάσιο Θηλέων Βόλου.
1929 Όπως όλα τα Γυμνάσια της Ελλάδος, μετατρέπεται σε 6/τάξιο Γυμνάσιο Αρρένων Βόλου, χωρισμένο σε δύο κύκλους: Στον κατώτερο με δύο τάξεις και στον ανώτερο με τέσσερεις τάξεις
1937 Με τον Α.Ν. 770/3.7.37 λειτουργεί ως 8/τάξιο Γυμνάσιο Αρρένων, δεχόμενο μαθητές από τη Δ΄τάξη του Δημοτικού σχολείου.
1939 Αρχίζει να λειτουργεί ως 1ο Γυμνάσιο Αρρένων Βόλου, διότι παράλληλα ιδρύεται και το 2ο Γυμνάσιο΅Αρρένων Βόλου.
1940 Δεν έχει κανονική λειτουργία λόγω του αλβανικού πολέμου και συνέχεια της γερμανικής Κατοχής.
1945 Μετά την κατοχή λειτουργεί κανονικά με τον τίτλο 8/τάξιο Γυμνάσιο, ενώ έχει στην πραγματικότητα έξη τάξεις (η Α΄και Β΄τάξη δεν υπάρχουν)
1955 Λόγω των σεισμών μεταστεγάζεται σε παραπήγματα και στη συνέχεια στο σημερινό κτίριο της οδού Κύπρου 48 (μεταξύ των οδών Κύπρου-Τσιμπούκη-Όγλ-Εθν. Αντίστασης) που κτίστηκε με παγκύπριο έρανο και γιαυτό είναι γνωστό ως Παγκύπριο.
1959 Με το νόμο 3972/1959 καταργείται ο τίτλος του 8/ταξίου Γυμνασίου και θεσπίζεται ο κανονικός του 1ου 6/ταξίου Γυμνασίου Αρρένων Βόλου με έξη τάξεις
1964 Στο ίδιο κτίριο λειτουργεί ως: 1ο Γυμνάσιο Αρρένων Βόλου (3/τάξιο) και 1ο Λύκειο Αρρένων Βόλου (3/τάξιο)
1967 Λειτουργεί ως πλήρες 6/τάξιοσχολείο με τίτλο : 1ο Γυμνάσιο Αρρένων Βόλου
1976 Λειτουργεί πάντα στο ίδιο κτήριο ως (Π.Δ. 309/1976): 1ο Γυμνάσιο Αρρένων Βόλου (3/τάξιο) και 1ο Λύκειο Αρρένων Βόλου (3/τάξιο)
1979 Λειτουργεί επίσης στο ίδιο κτήριο ως: 1ο Γυμνάσιο Βόλου (μικτό) και 1ο Λύκειο Βόλου (μικτό)
